11 KASIM 2002 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK DÜRÜSİ TA3ÎATLT ÎSIASBÜL Atatürk'ün ölürnünün 64. yıldönümü törenlerinde yurttaşlar, Cumhurbaşkanı Sezer'i alkışlarla uğurladı Anıtkabir'de halk izdihamıANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Buyuk önder Mustafa Kemal Atatürk, olümunün 64 yıldönumunde yurt çapında dıi- zenlenen törenlerle anıldı Yurt- taşlann akın ettığı Anıtkabır'de- ia torende, Cumhurbaşkanı Ah- met Necdet Sezer, demokratık ve laık Cumhunyetın sonsuza değın yaşatılacağı mesajını ver- dı. Törene, AKP lıden Recep Tayyip Erdoğan ıle partının MYK üyelennın tamamına ya- kını katıldı Anıtkabır'dekı tö- ren DSP lıden Bülent Ecevit'ın bu donem başbakan olarak ka- tıldığı son tören oldu. 10 Kasım nederuyle dün ılk tö- ren Anıtkabir'de gerçekleştınl- dı Cumhurbaşkanı Sezer" ınbaş- kanlığındakı de\ let erkânı, Ata- türk'ün kabrıne çelenk koyarak saat 09.05'te saygı duruşunda bulundu Daha sonra Istıklal Marşı okundu. Daha sonra Anıtkabır Özel Deften'nı ımzalayan Sezer şun- lankaydettı "YüceAtatürk,la- sa yaşamını/a sığdırdığınız ve tüm diinyada hayranhk uyandı- ran büvükbaşanlannızla gurur duyuyor,insanhğa mal obnuş vü- ce kişiliğinbde haklı olarak övü- nüyoruz. l lusumuzla bütünle- şerek kazandığınız Kurtuluş Sa- vaşTnın ardından kurmuş oldu- ğunuz demokratikve laik Cum- huriyet, sonsuza değin yaşataca- ğunız en değerli varhğımızdır. Cumhurivetin erdetnleri saye- sinde çağdaş dünyarun değerle- riyle buluşan vurttaşlanmız,ge- çen 79yılda eideedflen kazanım- lann anlam ve öneminin bih'ncin- dedir. Ülküleriniz, flke ve dev- rimlerini/ ışığında jetişen ku- şaklar. Cumhuriyeti yeni eser- lerle güçlendireceL Türkiye'yi a>dıniık yannlara taşıvacakur." kıllen ve dığer devlet erkânı ka- hldı Seçımde partılen baraj al- tında kalan DYP Genel Başka- nı Tansu ÇiDer ve ANAP lıden Mesut Yılmaz'ın Anıtkabır'e gelmemelen dıkkat çektı. AKP kalabalık kurmay kad- rosuyla törende yennı aldı Er- doğan'ın yanı sıra törene arala- nnda Abdullah Gül, Abdulkadir Aksu, AbdüUatif Şener, Vecdi Gönül. Erkan Mumcu ve Bü- lentAnnç'ındabuJunduğuAKP • Ziyaretçi akınına uğrayan Anıtkabir'deki törene, başta Genel Başkan Tayyip Erdoğan olmak üzere AKP MYK üyelerinin tamamına yakını katıldı. Bülent Ecevit de bu dönem başbakan olarak son kez anma töreninde hazır bulundu. _ Törene, TBMM Başkanı Ömer tzgi, Başbakan Ecevit, Anayasa Mahkemesı Başkanı Mustafa Bumin, Genelkurmay Başkanı 'nı temsılen Kara Kuv- \ etlen Kornutanı Orgeneral Ay- taç Yalman. AKP lıden Erdoğaa CHP Genel Başkanı DenizBay- kal, MHP Genel Başkanı ve Baş- bakan Yardımcısı Devlet Bah- çeü. SP Genel Başkanı Recai Kutan, BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıeıoğhı, partı temsıl- cılen, burokratlar. bazı mılktve- parti yönetıcilen de katıldı. Tö- rene CHP Genel Sekreten Ön- der Sav. Genel Başkan Yardım- cısı EşrefErdem v e Genel Sek- reter Yardımcısı Mehmet Sevi- gen ıle gelen CHP lıden Baykal, Ataturk'ün kabrıne dek Erdo- ğan ıle yan yana yurudu Kanadoğhı ile tokalaşma AKP lıden Erdoğan, Anıtka- bır merdıvenlennden ınerken bır sure Adalet Bakanı Aysel Çeb- kd ıle sohbet ettı. Erdoğan, Mı- sak-ı Mıllı Kulesi'nden çıktık- tan sonra da Yargıtay Cumhun- yet Başsavcısı Sabih Kanadoğ- lu ıle tokalaştı Sezer'ealkış Anıtkabır kapısında bekleyen oğrenci \ e yurttaşlann, Sezer ve askerler kapıdan çıkarlarken al- kışlamalan dıkkat çektı. Resmı törenın ardından Anıt- kabır saat 11. OO'de yurttaşlann zıyarenne açıldı. Ataturk'ün kab- n ve Anıtkabır ıçındekı "Ata- türk ve Kurtuluş Savaşı Müze- s"ni gun boyunca bınlerce kışı zıyaretettı. Anıtkabır'inheryaş- tan zıyaretçıleri arasında torun- lannı getıren dedeler, çocukla- nyla bırlıkte gelen anne ve ba- balar, mınık ılköğretım öğrencı- len, tunstler v e bazı sıvil toplum örgüru uyelen de yer aldı Bu arada müzenın hızmete açıldığı 26 Ağustos'tan itıbaren Anıtkabır'ı zıyaret eden 500 bı- nıncı kışı olan öğretmen Ahmet Sanyarhoğlu, eşı HüKa Samar- ooğju ve bzlan Deniz Sanyar- hoğhı'na, Anıtkabır Komutanı Pıyade Kıdemlı Albay Yaşar Murat Dinçer tarafindan Ata- rdrk'ün kaleme aldığı Nufuk, Anıtkabır şılh, rozetler, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Muzesı ka- taloğunun da aralannda bulun- duğu armağanlar sunuldu İstanbul'daki törenlerde Cumhuriyetin temel ilkelerine bağlılık andı içildi Ülküsü artık daha anlamlıistanbuIHaberServisi- Türkıye Cumhu- riyetı'nın kurucusu, Gazı Mustafa Kemal Atatürk ölumunün 64 yıldönumunde ts- tanbul'da da resmı ve sivıl toplum kuruluş- lannın, duzenledığı törenlerle anıldı Tören- lerde Atatürk'un kurduğu demokratık. laık ve sosyal hukuk devletı olan Turkıye Cum- hunyeü'nın sonsuza kadar yaşatılacağı bır kez daha vurgulandı Kara Harp Akademı- sı Komutanı Tumgeneral Necdet ÖzeL"Ata- türk'ü yıpratmaya ve kurduğu cumhuriyeti yozlaştırmava çahşanlar bile, onun temeile- rini attığıbu özgürlükortamırubugüntenef- füs etmektedirler'' dıye konuştu Taksım Cumhunyet .-\rutı"ndakı törenın ar- dından îstanbul Valıhğı tarafindan Atatürk Kultür Merkezi'nde bır toplanh gerçekleş- tınldı Törende konuşan Îstanbul ValısıErol Çakır, "Ataturk'ün ülküsü. dinamizmLeser- leri, etkLsi, fani vücudu>la göçüp gitmemiş- tir. Tam tersine, büyükbir hızla değişen dün- yada, daha anlam kazanmaktadır" dedı. YURTGENELİNDEKİTÖRENLEREBALIKESIR'DE GÖLGEDÜŞTÜ Büstün yanma içki şişesi Atatürk, Dolmabahçe Sarayı'nda 64 yı! ön- ce hayata gözlennı yumduğu odada da tö- renle anıldı. Harem Bölumü 71 numaralı odada düzenlenen anma törenı, TBMM Baş- kanbğı, îstanbul Valıhğı. Garnızon Komu- tanlığı ve Büyükşehır Beledıye Başkanlığı adına çelenklenn. Ataturk'ün yatağının uze- nne bırakılmasıyla başladı. TBMM Baş- kanvekıh Murat Sökmenoğlu daha sonra Mavı Salon'dakı şeref deftennı ımzaladı Harp Akademılen Komutanlığı'ndakı an- ma töreninde konuşan Kara Harp Akademısi Komutanı Tumgeneral Necdet Özel de, şunlan kaydetn "Kderedüşengörev,bu bü- yük insanın eserinesahip çıka- rak anavasamızda da ifadesi- ni bulan demokratik, laik \e Haberieri Senisi - Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk, ölümünün 64. yılında >xırt ge- nelinde törenlerle anıldı. Balıkesir'de, bir ilköğ- retim okulunun bahçesındekı Türk Bayrağı'mn indırilerek Atatürk büstüne sanldı, kaıdenin ya- nına da bır ıçki şışesı bırakıldı. Buyük önden anma törenlen, tüm kentlerde asken ve mülkı erkâmn Atatürk Anıtı'na çe- lenk bırakmasının ardından Afa'nın yaşama ve- da ettiğı saat 09.05'te saygı duruşuyla başladı. Aynı dakıkada sırenler çalınırken bayraklarya- nya ındinldı. Sıvil toplum örgütlen temsılcıle- ri, öğrencıler ve çok sayıda yurttaşın katıldığı törenlerde Ataturk'ün yaşamı üzenne konuş- malar yapıldı. Bahkesir'deGazi Osmanpaşatlköğretım Oku- lu'nun bahçesındeki Atatürk büstü kompleksın- dekı Türk Bayrağı indınlerek büste sanldı. Büs- tün çevTesini saran zincirler bırkaç yennden kı- nlırken kaidenin yanına da dolu bır ıçkı şışesı bı- rakıldı. Polıs, okul müdürü NursdCandan v e di- ğergörevlilenn bılgısıne başvururken Milli Eği- tım Müdürlüğü soruşturrna başlattı. tzmir Dokuz Eylul Üniversitesi Rektörlü- ğü'nün (DEÜ) Sabancı Kültür Merkezi'ndeki törende Senfonı Orkesrrası şef Prof. Kazım AB- v«rdibeyov yönetımınde bır müzık dinletısı su- nuldu. Güzel Sanatlar Fakültesi Sınema-TV Bö- lumü'nün hazırladığı "Modernleşen Türkiye'' belgeselmın gösterildığı programda Sahne Sa- natlan Deneme Topluluğu da "Yeni Vatan, Yeni Toplum, Yeni Deviet" konulu bir gösteri sundu. Drv-arbakır'da ıse tören havanın yağışh ohna- sı nedeniyle Anıtpark yerine Kültür Sarayı'nda gerçekleştınldı. Törende 7. Kolordu Komutan- lığın da görevli Kurmay Bınbaşı Aktan Tun- cerın "Atatürk'ün Kişfl@'' konulu konuşması- nın ardından Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğ- rarya Fakültesi Öğretım Üyesi Prof Dr. Yücel Ozkava "Atatürk, Türk Gençöği ve Kamuoyu" konulu bir konferans verdi Antalya Gazeteciler Cemiyetı de 10 Kasım Atatürk'u Anma Haftası nedemyle çeşıtlı ulusal gazetelenn 10 Kasım tarıhli baskılarından olu- şan arşıv sergısı açıldı. Bu yıl yaşamını yitiren eskı Antah/a Gazeteciler Cemiyetı üyesi emek- h öğretmen ve yazar Numan Beyazıt tarafindan cemıyete armağan edilen arşıv 13 cıltten oluşu- yor Antah/a'daaynca BüyükşehirBelediyesıTürk Sanat Müzıği Korosu, Ataturk'ün sevdığı parça- ları seslendırdı. Konya Selçuk Üniversitesi'nde "Atatürk'u Anlamak" konulu panel düzenlenırken ADD Konya Şubesı üyelen ise Anıt Alanı'ndan Rek- törlük önune kadar "Atatürk'e Saygıve Tam Ba- ğunsızük" yürüyüşü gerçekleştırdı. sosyalhukukdevieti olan Tür- kiye Cumhuriyeti'ni ilelebet yaşaûnak ve karşılaşılan her güçlüğü onun gösterdiği akıl- a ve biümsel yöntemlerie aş- mak ohnahdır." tstanbul Teknık Ünıversıte- sı'nde düzenlenen törende konferans veren TESEV Di- rektörü emeklı buyükelçi Öz- dem Sanberk, etnık ve dını kaynaklı teröre dıkkat çeke- rek, "Atatürk'e göre her mö- letetnikvediniözefliklerine gö- re değil. üısanhgm ortak rrû- rasına kattasıyla değer bula- caktır. İşte Ata'nın evrensel mirasjrun özü buradayatmak- tadu-"dedı îstanbul Ünıver- sıtesı'nde düzenlenen konfe- ransta ıse Rektör Prof Dr Ke- mal Alemdaroğlu tarafindan, Ord Prof Dr. ReşatKaynar a "Atatürk Üke ve Devrimleri Ödülü"%enldı Kaynar"Bu- günlerde bazı sıkunlanmız olabüir ama bunlar aşılacak- or. Türkiye Cumhurryeti'nin en güzel günleri göreceğine üıanıyorum** dıye konuştu. ürkiye Cıımhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, ölümünün 64. yıldönumunde, tüm yurtta düzenlenen anma törenlerinde büyük bir katıIımJa anıldı. Ankara'da resmi törenlerin yam sıra, yurttaşlar da Amtkabir'e akuı ederken tüm illerde düzenlenen paneller, sempozv umlar ve çeşitli etldnliklere de her yaştan ve her kesimden katıhnı oldu. (Fotoğraflar: AA) GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Atatürk'u Anarken Mustafa Kemal Atatürk' u, fanı vucudunun aramızdan aynlışının 64'uncu yılında dun bır kez daha oztemle, şuk- ranla, saygıyla andık O'nun cumhurbaşkanlığı donemınde Turkıye Cumhu- nyetı yurttaşı olmanın ve kısa bır sure de olsa kendısıyle bırlıkte yaşamanın kıvancını, hıçbır genlemenm yok ede- meyeceğıne ınanan ve bundan guç alanlar arasında ben de vanm Atatürk'u gormedım. Ama O'nu gormenın yalnızca goz- ler aracılığı ıle gerçekleşmeyeceğını belırten sozlenne yu- rekten ınanınm. Bu nedenle de benımle aynı goruşu pay- laşan gençlenn her gun bıraz daha arttığına tanık olmayı, Turkıye Cumhunyetı'nın aydınlık geleceğıne olan guvenı perçınleyen onemlı bır gosterge sayanm. ••• Ataturk'ün bızeamaç olarak gösterdığı "çağdaş uygar- lık duzeyı" Turkıye Cumhunyetı'nın laık, demokratık, sos- yal bır hukuk devletı olarak kalmasıyla ulaşılabılecek ve surdurulebılecek bır hedeftır. Ancak bır yandan laıklığı bır yandan da hukuku geçer- sız kılma çabalan ne yazık kı gundemden duşmemekte- dır. Laıklık konusundakı torpuleme çabalanna yabancıla- nn gosterdığı ılgı son gunlerde yoğunlaşmıştır Ancak ye- ni başlamamıştır Cumhunyet Dergı'nın dunku sayısında yer alan roportajlar arasında yayımlanan ve Fransız gaze- tecı Madam rrtaina'nın 1924 yılının Kasım ayında Ata- turk'e yonelttığı sorulardakı şu cumle bugunu de anım- satan bır goruşu yansıtmaktadır. "Hılafetın ılgası (kaldınlması) bır nebze hayretı mucıp oldu (Az da olsa şaşkınlık yarattı) Iktıdar partısının başkanına gostenlen ılgının nedenlen arasında, bu şaşkınlığı gıdermenın yollannı aramak da bu- lunabthr mı? ••• "Turkıye'nın çağdaşhğa doğrv ılerledığı" savlannın agız bırlığı ıle yınelendığı bu donemde hukukla sıyaset bır kez daha karşı karşıya getınldı Adalet ve Kalkınma Partısı (AKP) yönetıcilen ıle yandaşlan, kendı ozel durumlannı sı- yaset aracılığıyla duzeltme yolunu seçtıklennı yuksek ses- le dıle getırmeyı surduruyorlar Ulkemızdekı hukuk dızgesı anayasa ıle başlıyor ve ya- sa, tuzuk, yonetmelık, yonerge. genelge ıle devam edıyor. Bu sıraya bakınca, genel başkanının başbakanhğı ıçın anayasayı degıştırmeye nıyetlenen bır sıyasal ıktıdann. daha att duzeydekı yönetıcilen ve yandaşlanntn geleceğı ıçın benzer bırtutuma gırmelen olasılığının yok sayılma- yacağı ağırlıklı olarak akla gelıyor AKP bır kesımın mı, Turkıye'nın mı ıktıdan olacağına ka- rar vermek durumunda ••• Sayın Cumhurbaşkanı'nın, dun Atatürk Kultur, Dıl ve Ta- nh Yuksek Kurumu tarafindan düzenlenen anma toplan- tısında yaptığı konuşma "lyı kı Çankaya 'da Sezer var" dı- yenlen bır kez daha haklı çıkardı Konuşmanın şu bolumu hem bugün hem de yannlar açısından onemlı mesajlar taşıyor "Çağdaş ve uygar bır toplum olmak, laıklığın yalnızca yazılı kurallanyla kalmayıp, yaşamın heralanında benım- senmesı ve yaşama bıçımıne donuşturulmesıyle olanak- lıdır Bır yandan bu amaç doğrultusunda çabalar sürdûrü- lurken, ote yandan da demokratık ve laık Cumhunyetı- mızı yıkmayı, toplumumuzun Cumhunyet donemınde el- de ettiğı çağdaş kazanımlan yok etmeyı amaçlayan tüm hareketlere karşı konulacağını vurgulamak ıstıyorum Bugun oncelıklı konulanmızdan bın de, demokrası ve hukuk devletı ılkelenyle bağdaşmayacak kışıye ozgu du- zenlemelerden kaçınarak, hukuku sıyasallaştırmak yen- ne sıyasetı hukuk kurallanna uygun bıçımde yapmaya özen gostermek olmalıdır" Sayın Sezer'ın bu mesajı açıktır Anayasanın dışandan başbakan atanmastnı engelleyen maddesı değıştınlırse, değışıklık once Turkıye Buyuk Mıllet Meclısfne lade edı- lecek, yenıden kabulu durumunda da halkoyuna sunula- caktır Halkoyuna sunulmanın oylanması oncesındekı sureç- te yapılacak propaganda ve karşı propagandanın yarata- cağı gergınlıklenn sorumlusu da doğallıkla ıktıdar olacak- tır. Cumhunyet Halk Partısf nın muhalefete kalma başan- sı kadar muhalefet etmektekı başansı da herkesçe bılı- nen bır geleneğe donuşmuştur Şımdıkı suskunluğunu ve desteğıne bakıp Meclıs'ın dıkensız gul bahçesı olacağını sanmak da yanhştır. ••• Ataturk'un 64'uncu olum yıldönumunde tartışılan şu duruma bakın oerinc@cumhuriyet.com.tr. Birıcik varlığımız MUSTAFA NECDET SARAÇ'ı (1958) 10 Kasım 2002'de ani bir rahatsızlık sonucu kaybettik. Cenazesi 11 Kasım Pazartesi günii Edirnekapı Mıhrımah Sultan Camıi'nde kılınacak öğle namazından sonra Habıp Köy Mezarlığı'nda toprağa verilecektır. Başımız sağolsun. AİLESİ Eşitlik, özgürlük ve barış mücadelesi önderlerinden, Yazın Yayıncılık ve ilkadım ıle Yeni Yol dergilerinin kurucusu NECDET SARAÇ'ı kaybettik. Mücadele ruhu ve dostluğu hep bızimle olacak. Ferhan Umruk, Binnur Umruk, Kemal Kök, Faruk Eren, Mehmet Nurettin Aydın, Abdullah Asıl